Yabancıların Türk Vatandaşlığı Kazanmasının Şartları

Sonradan kazanılan Türk vatandaşlığı, yetkili makam kararı veya evlat edinilme ya da seçme hakkının kullanılması ile gerçekleşir.

Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığının kazanılması: Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen bir yabancı, bu Kanunda belirtilen şartları taşıması halinde yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilir. Yetkili makam kararı ile Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılardan başvuru için gerekli şartları taşıyanların adına vatandaşlık dosyası düzenlenir ve karar verilmek üzere Bakanlığa gönderilir. Bakanlıkça yapılacak inceleme ve araştırma sonucunda durumu uygun bulunanlar Bakanlık kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilirler, uygun görülmeyenlerin talepleri ise Bakanlıkça reddedilir.

1- GENEL KURAL:

Türk vatandaşlığına başvuru için aranan şartlar şunlardır:

Türk vatandaşlığını kazanmak isteyen yabancılarda;

a) Kendi millî kanununa, vatansız ise Türk kanunlarına göre ergin ve ayırt etme gücüne sahip olmak,
b) Başvuru tarihinden geriye doğru Türkiye'de kesintisiz beş yıl ikamet etmek,
c) Türkiye'de yerleşmeye karar verdiğini davranışları ile teyit etmek, ( Bu davranışlar şunlardır; Türkiye’de taşınmaz mal edinmek, iş kurmak, yatırım yapmak, ticaret ve iş merkezini Türkiye’ye nakletmek, çalışma iznine tabi olarak bir iş yerinde çalışmak ve benzeri davranışlarla teyit etmiş olmak veya Türk vatandaşı ile evlenmek, ailece müracaat etmek, daha önce Türk vatandaşlığını kazanmış olan ana, baba, kardeş ya da çocuk sahibi olmak veya eğitimini Türkiye’de tamamlamak)
ç) Genel sağlık bakımından tehlike teşkil eden bir hastalığı bulunmamak,
d) İyi ahlak sahibi olmak,
e) Yeteri kadar Türkçe konuşabilmek,
f) Türkiye'de kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kimselerin geçimini sağlayacak gelire veya mesleğe sahip olmak,
g) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak, şartları aranır.

2- İSTİSNAİ HALLER:

Yukarıda yazılı genel kuraldaki şartlar aranmaksızın, istisnai hallerde Türk vatandaşlığı kazanılabilen haller de vardır. Cumhurbaşkanı kararı ile aşağıda belirtilen yabancılar istisnai halden yararlanarak Türk vatandaşlığını kazanabilirler. Aşağıda sayılacak hallerde aranan tek ortak koşul kişinin milli güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir halinin bulunmamasıdır. a) Türkiye'ye sanayi tesisleri getiren veya bilimsel, teknolojik, ekonomik, sosyal, sportif, kültürel, sanatsal alanlarda olağanüstü hizmeti geçen ya da geçeceği düşünülen ve ilgili bakanlıklarca haklarında gerekçeli teklifte bulunulan kişiler.
b)4/4/2013 tarihli ve 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununun 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca ikamet izni alanlar ile Turkuaz Kart sahibi yabancılar ve bunların yabancı eşi, kendisinin ve eşinin ergin olmayan veya bağımlı yabancı çocuğu
c) Vatandaşlığa alınması zaruri görülen kişiler d) Göçmen olarak kabul edilen kişiler.
Turkuaz Kart verilebilecek yabancılar (1) Turkuaz Kart;
a) Eğitim düzeyi, ücreti, mesleki bilgisi ve deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı ve benzeri nitelikleri itibarıyla yüksek nitelikli işgücü olarak değerlendirilen,
b) Yatırım veya ihracat düzeyi, sağlayacağı istihdamın büyüklüğü, bilimsel ve teknolojik gelişmeye yaptığı katkı ve benzeri özellikleri itibarıyla yüksek nitelikli yatırımcı olarak değerlendirilen,
c) Bilimsel ve teknolojik gelişmeye katkı sağlayan veya bilim, sanayi ve teknoloji alanlarında uluslararası düzeyde ülke menfaatleri açısından stratejik kabul edilen çalışmalar ve araştırmalar yapan bilim insanı veya araştırmacı,
ç) Kültürel, sanatsal veya sportif faaliyetler açısından uluslararası düzeyde başarılı olan,
d) Türkiye’nin veya Türk kültürünün uluslararası tanınırlığına veya tanıtımına katkı sağlayan, Türkiye’nin milli menfaatlerine ilişkin hususlarda uluslararası düzeyde faaliyette bulunan,
yabancılara verilebilir. Turkuaz Kart başvurusu (1)Turkuaz Kart başvurusu, yurt içinde doğrudan sistem üzerinden, yurt dışında yabancının vatandaşı olduğu veya yasal olarak bulunduğu ülkedeki Türk dış temsilciliği aracılığıyla yapılır.
(2) Yurt dışından yapılan başvuruya ilişkin bilgi ve belgeler Türk dış temsilciliğince elektronik ortamda Bakanlığa iletilir.
(3) Türkiye’de yasal olarak bulunan yabancı, yurt içinden yabancı kimlik numarası ile sistem üzerinden doğrudan kendisi başvuru yapabilir.
(4) Turkuaz Kart başvurusu, yurtiçi ve yurtdışından yabancı adına yetkili aracı kurum tarafından da yapılabilir.
(5) Turkuaz Kart başvurusu sırasında yabancı ve yakınına ilişkin Genel Müdürlükçe belirlenen bilgi ve belgelerin sisteme girilmesiyle başvuru tamamlanır.

Türk Vatandaşlığı Kanununun Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğe göre aşağıdaki hallerden birini yerine getiren yabancı Cumhurbaşkanı kararı ile Türk vatandaşlığını kazanabilecektir:
a) En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirdiği Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tespit edilen.
b) En az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarındaki taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 250.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarı peşin olarak yatırılan ve tapu siciline üç yıl süreyle devir ve terkini yapılmayacağı taahhüdü şerh edilmek şartıyla noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaat edildiği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tespit edilen.
c) En az 50 kişilik istihdam oluşturduğu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca tespit edilen: En az 50 kişilik istihdam oluşturduğu gerekçesiyle uygunluk belgesi talebinde bulunan yabancı gerçek kişiler aşağıda yer alan belgeler ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına (Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü) yazılı başvuruda bulunur. Başvurular Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına Bakanlığı Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü tarafından değerlendirilir. Herhangi bir eksikliği bulunmayan başvurular yedi işgünü içerisinde sonuçlandırılır. Eksik bilgi ve belge ile yapılan başvurularda eksikliğin tamamlanması için başvuru sahibine otuz günlük süre verilir. Bu süre içerisinde eksikliği giderilmeyen başvurular reddedilir.Yapılan değerlendirme neticesinde gerekli koşulları karşıladığı tespit edilen yabancılara ilişkin başvuru sonuçları İçişleri Bakanlığına ve başvuru sahibine bildirilir.
Başvuru için gerekli belgeler 1. Başvuru sahibi yabancı gerçek kişi tarafından ıslak imza ile imzalanmış başvuru dilekçesi,
2. Başvuru sahibine ait noterden alınmış imza beyannamesi,
3. Eksiksiz doldurulmuş İstihdam Bilgi Formu,
4. Pasaportun kimlik bilgilerini içeren sayfalarının fotokopisi,
5. Toplamda en az 50 kişilik Türk vatandaşı istihdamının bulunduğu şirket veya şirketlerin ortaklık ve sermaye paylarını gösterir ticaret sicil gazetesi kayıtları ve güncel tarihli Ticaret Sicil Tasdiknamesi,
6. Yabancı gerçek kişinin sahibi veya ortağı olduğu işyeri/işyerlerinde sigortalı olarak çalışan kişilerin listesini gösteren Sosyal Güvenlik Kurumu sisteminden alınmış güncel tarihli İşyeri Çalışan Listesi.
7. Yabancı gerçek kişinin sahibi veya ortağı olduğu işyerinin/işyerlerinin vergi borcu durumunu gösterir Gelir İdaresi Başkanlığı sisteminden alınmış yazı.
8. Yabancı gerçek kişinin sahibi veya ortağı olduğu işyerinin/işyerlerinin sosyal güvenlik prim borcu durumunu gösterir Sosyal Güvenlik Kurumu sisteminden alınmış yazı.
9. Kamu kurumları tarafından yapılan idari denetimlerde Şirkete son altı ay içerisinde idari para cezası verilip verilmediğine dair yazılı beyan, ceza alınmış ise ilgili belgelerin eklenmesi.

ç) En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırdığı Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca tespit edilen.
d) En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında Devlet borçlanma araçlarını üç yıl tutmak şartıyla satın aldığı Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilen.
e) En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payını en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın aldığı Sermaye Piyasası Kurulunca tespit edilen.

3- ÖZEL HALLER:

-Evlenme yoluyla Türk vatandaşlığı kazanılması; Bir Türk vatandaşı ile evlenme doğrudan Türk vatandaşlığını kazandırmaz. Ancak bir Türk vatandaşı ile en az üç yıldan beri evli olan ve evliliği devam eden yabancılar Türk vatandaşlığını kazanmak üzere başvuruda bulunabilir. Başvuru sahiplerinde;
a) Aile birliği içinde yaşama,
b) Evlilik birliği ile bağdaşmayacak bir faaliyette bulunmama,
c) Millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmama, şartları aranır.
- Türk vatandaşlığının evlat edinilme ile kazanılması ;
Bir Türk vatandaşı tarafından evlat edinilen ergin olmayan kişi, millî güvenlik ve kamu düzeni bakımından engel teşkil edecek bir hali bulunmamak şartıyla, karar tarihinden itibaren Türk vatandaşlığını kazanabilir.
-Türk vatandaşlığının seçme hakkı ile kazanılması;
Ana veya babalarına bağlı olarak Türk vatandaşlığını kaybeden çocuklar ergin olmalarından itibaren üç yıl içinde seçme hakkını kullanmak suretiyle Türk vatandaşlığını kazanabilirler.

Av. Simay KILIÇ